Żyjący w XV w. teolog i filozof Mikołaj z Kuzy jest autorem dzieła De Docta Ignorantia o oświeconej niewiedzy. W swym dziele uznawał on za prawdziwie wykształconego i mądrego tego człowieka, który świadomy jest swojej niewiedzy. Ów sceptycyzm ma jednak nie tylko akademickie i filozoficzne zastosowanie. W obliczu tajemnicy Boga człowiek, który pragnie prowadzić życie skierowane ku Niemu, musi zawsze z pokorą uznawać, że stąpa do przodu tylko dzięki światłu Bożej łaski, które oświeca ciemności umysłu.
24 stycznia 2021
III niedziela po Epifanii,
2 klasy, szaty zielone
Link do tekstów liturgicznych na dzisiejszy dzień: KLIK
„Nie uważajcie siebie za zbyt mądrych” – tymi słowami rozpoczyna św. Paweł dzisiejszą lekcję skierowaną do Rzymian. Dla chrześcijan mieszkających w stolicy ówczesnego świata te słowa mogły się wydawać niezbyt krzepiące. Przekonani o wyjątkowości swojego powołania i wybrania chrześcijanie najwyraźniej potrzebowali przypomnienia, że siła Ewangelii nie leży w ich osobistych przymiotach i wiedzy.
My, chrześcijanie XXI wieku nie musimy mieszkać w wielkiej metropolii. Zamiast Forum Romanum mamy fora internetowe i sekcje komentarzy pod postami. Jednocześnie dostęp do ogromnych zasobów wiedzy (z których nie zawsze korzystamy dobrze) może sprawiać, że w dysputach na tychże forach pojawia się w nas arogancja, którą św. Paweł próbował wyperswadować współczesnym sobie Rzymianom.
Pewność wiary, którą daje nam Objawienie, nie powinna przyjąć postaci zbytniej pewności siebie, lecz większego zaufania Bogu. Jego potęga jest opiewana w dzisiejszej antyfonie na ofiarowanie: „Prawica Pańska moc okazała, prawica Pańska dźwignęła mnie. Nie umrę, ale będę żył i głosił dzieła Pana”. To dzięki mocy Bożej prawicy wierzący może głosić Pańskie dzieła. Moc jest po stronie Boga – to On umożliwia opowiadanie o Nim.
Pomiędzy dzisiejszymi czytaniami istnieje przedziwna harmonia – żyjącym pośród Rzymian chrześcijanom Paweł nakazuje pokorę; Chrystus rzymskiemu centurionowi przypisuje wiarę, której nie był w stanie odnaleźć w całym narodzie wybranym.
Świadomość ograniczenia swojej wiedzy (a co za tym idzie, możliwości) dobrze ukazana jest w dzisiejszej Ewangelii. Rzymski setnik wydaje się wiedzieć tylko o dwóch rzeczach: o Chrystusowej mocy i własnym ograniczonym doświadczeniu jako dowódcy. Proste rozumowanie i pokorna postawa setnika, który nie zżyma się na to, iż Jezus nie chciał przyjść do jego domu, nie tylko zaowocowały uzdrowieniem jego sługi, ale stały się także okazją do wypowiedzenia słów, które przez wieki powtarzane są podczas każdej Eucharystii: „Domine, non sum dignus…”.
Dzisiejsza liturgia zachęca do pokory w odnajdywaniu woli Bożej. Warto zastanowić się, czy czasami w doborze odpowiedniego kursu działania nie zbyt prędko sami decydujemy o tym, czego Bóg od nas chce. Postawa kogoś świadomego własnej niewiedzy jest bowiem postawą ucznia.
Zwłaszcza w konfrontacji ze światem współczesnym, który wydaje się nas otaczać zewsząd (w sposób zbliżony do sytuacji chrześcijan w Rzymie), warto prosić, by Bóg dał nam łaskę pokory. Napomina nas bowiem św. Paweł: „o ile od was zależy, ze wszystkimi ludźmi pokój zachowujcie”. Jako chrześcijanie nie pozjadaliśmy przecież wszystkich rozumów, abyśmy chlubili się niewiedzą „Rzymian współczesnego świata”.
Niech liturgia dzisiejsza zachęci nas do małego rachunku sumienia. Czy aby słusznie broniąc wiary, nie zabrnąłem za daleko? Czy w spotkaniu z osobami o poglądach odmiennych od chrześcijańskich nie spoglądałem na nie „z góry”? Czy wreszcie byłem świadom, iż wszystko, co pięknego i prawdziwego wiem o Bogu, nie jest moją zasługą, a jedynie Jego wspaniałym darem, który oświeca moją niewiedzę?
