Bazylika św Piotra.
Co się działo w tym roku, w którym mamy dwie dwudziestki? Jakie wydarzenia miały miejsce w przeciągu dwunastu miesięcy w Kościele powszechnym?
Rok 2020 będziemy wszyscy pamiętać jako czas koronawirusa. Pandemia COVID-19 miała także wpływ na Kościół. Sam papież Franciszek po raz pierwszy od rozpoczęcia swego pontyfikatu nie odbył żadnej pielgrzymki za granicę i nie odwiedził żadnej parafii rzymskiej.
Z tego roku pozostanie nam w pamięci wydarzenie z 27 marca, kiedy na naszych ekranach widzieliśmy pusty plac Świętego Piotra w Watykanie, deszcz oraz samotnego papieża Franciszka, wygłaszającego orędzie nadziei na czas pandemii, adorującego Najświętszy Sakrament i udzielającego uroczystego błogosławieństwa Urbi et Orbi.
Jednak najbardziej wstrząsającym wydarzeniem tego roku, które przyczyniło się do oczyszczenia Kościoła, było ogłoszenie 10 listopada liczącego ponad czterysta stron raportu w języku włoskim i angielskim na temat kardynała McCarrika.
„Z raportu wynika, że przez kilka dziesięcioleci McCarrick, który utrzymywał relacje homoseksualne z dorosłymi i molestował małoletnich, okłamywał i oszukiwał znaczną część amerykańskiego episkopatu, wielu świeckich katolików, w tym tych, którzy finansowali jego działalność, a także trzech amerykańskich prezydentów, z którymi współpracował. Okłamał i oszukał też św. Jana Pawła II, który mianował go arcybiskupem Waszyngtonu i kardynałem” (Stolica Apostolska 2020 – najważniejsze wydarzenia, [w:] ekai.pl).
Dokumenty Kościoła
Poza pandemią jednym z najważniejszych wydarzeń w Kościele powszechnym było ukazanie się adhortacji Querida Amazonia oraz encykliki Fratelli Tutti. Adhortacja – opublikowana na samym początku roku, w lutym – była podsumowaniem synodu biskupów dotyczącego Amazonii, który odbył się w październiku 2019 roku.
Jak pisał Franciszek: „Marzę o Amazonii walczącej o prawa najuboższych, rdzennych ludów, ostatnich, gdzie ich głos byłby wysłuchany, a ich godność była promowana. Marzę o Amazonii, która zachowałaby to bogactwo kulturowe, które ją wyróżnia, gdzie jaśnieje w bardzo różnorodny sposób człowiecze piękno. Marzę o Amazonii, która zazdrośnie strzegłaby zdobiącego ją przemożnego piękna przyrody, obfitującego życia, napełniającego jej rzeki i puszcze. Marzę o wspólnotach chrześcijańskich zdolnych, by się zaangażować i urzeczywistnić się w Amazonii, do tego stopnia, by dały Kościołowi nowe oblicza o cechach amazońskich” (QA 7). Pełen tekst tutaj.
Trzeba nadmienić, że papież nie zdecydował się na liberalizację kościelnych przepisów w sprawie celibatu księży. W swojej adhortacji Franciszek nie przyjął sugestii ze strony uczestników synodu, aby dopuścić do święceń tzw. viri probati.
Drugim ważnym dokumentem opublikowanym w 2020 roku jest encyklika Fratelli Tutti (Wszyscy jesteśmy braćmi), poświęcona tematowi braterstwa i przyjaźni społecznej. Jest to trzecia encyklika papieża Franciszka. Została podpisana na samym grobie św. Franciszka w Asyżu 3 października. Ojciec Święty zaapelował w tym dokumencie o budowanie ogólnoświatowego braterstwa. Swoją refleksję oparł na przypowieści o miłosiernym Samarytaninie. „Każdego dnia otrzymujemy nową szansę, nowy etap. Nie powinniśmy oczekiwać wszystkiego od tych, którzy nami rządzą – to byłoby infantylne. Cieszymy się przestrzenią współodpowiedzialności zdolną do inicjowania i generowania nowych procesów i transformacji. Bądźmy aktywni w rehabilitacji i wspieraniu zranionych społeczeństw. Dzisiaj stajemy przed wielką szansą wyrażenia tego, że jesteśmy braćmi, bycia kolejnymi miłosiernymi Samarytanami, biorącymi na siebie ból porażki, zamiast wzniecania nienawiści i urazy” (FT 77). Pełen tekst tutaj.
Ostatni miesiąc
Grudzień 2020 roku był miesiącem obfitującym w wydarzenia w samym Watykanie.
8 grudnia papież ogłosił rok 2021 rokiem św. Józefa. Z okazji sto pięćdziesiątej rocznicy ogłoszenia św. Józefa patronem Kościoła powszechnego Ojciec Święty wydał list apostolski Patris corde (Ojcowskim sercem). W liście Franciszek odwoływał się między innymi do powieści polskiego pisarza Jana Dobraczyńskiego z 1997 roku Cień Ojca.
Po wynalezieniu szczepionki na COVID-19 Watykańska Kongregacja Nauki Wiary wydała notę, zaakceptowaną przez papieża Franciszka, na temat moralnego korzystania ze szczepionek. „Kongregacja Nauki Wiary stwierdza, że jest »moralnie dopuszczalne stosowanie szczepionek przeciw COVID-19, które wykorzystały linie komórkowe pozyskane z abortowanych płodów w swoich badaniach i procesie produkcyjnym«. W przypadku obecnej pandemii »można korzystać z wszystkich szczepionek uznanych za klinicznie bezpieczne i skuteczne z pełną świadomością, że odwołanie się do takich szczepionek nie oznacza formalnej współpracy przy aborcji, z której pochodzą komórki, z których zostały wyprodukowane«. Potwierdza to dokument Kongregacji Nauki Wiary podpisany przez jej prefekta kard. Luisa Ladarię i zatwierdzony 17 grudnia przez Papieża Franciszka” (Watykan: szczepionki przeciw Covid-19 „moralnie akceptowalne” [w:] www.vaticannews.va).
W Uroczystość Świętej Rodziny w katechezie przed południową modlitwą Anioł Pański Apostoł Rzymu ogłosił Rok Rodziny, nawiązując do adhortacji apostolskiej Amoris Laetitia sprzed pięciu lat. Rok ten zostanie zainaugurowany podczas uroczystości św. Józefa 19 marca 2021 roku, a zakończy się w czerwcu roku kolejnego.
