Święta Paschalne są wyjątkową okazją, ponieważ stanowią cel całego roku liturgicznego. Słowa z tych dni często są szczególnie przemyślane, ważne i dokładnie dobrane. Chciałbym Cię zaprosić do syntezy nauki papieża Franciszka o zmartwychwstaniu: czym jest, jak je przeżywać i jak wcielić je w nasze dziś?
Metoda Franciszka
Gdybym miał powiedzieć, co kojarzy mi się z homiliami papieża Franciszka, wybrałbym medytację nad słowem. Wydaje mi się, że papież lubi wybierać jakieś Słowo i starając się wyczerpać jego treść, wokół niego budować całą swoją naukę. Z tego powodu ja też wybrałem ten klucz słów-kluczy, aby przeprowadzić Cię przez jego nauczanie, które w tym artykule układa się w kolaż cytatów oraz parafraz wybranych tekstów papieża.
Do każdego fragmentu dołączam informacje o dacie i okazji, z jakich przemawiał papież, aby czytelnicy, którym podane podane fragmenty staną się szczególnie bliskie, w każdej chwili mogli sięgnąć po pełny cytat.
Głosiciele i lęk
Papież podkreśla, że Zmartwychwstały jest tym, który usunął strach z serca kobiet przybyłych do grobu oraz uczynił je odważnymi głosicielkami tego, czego były świadkami. Jego słowa: „Nie bójcie się! Idźcie i oznajmijcie” (Mt 28, 10) są także wezwaniem nas do osobistego spotkania z Nim i stania się Jego głosicielami oraz świadkami (Modlitwa Regina Coeli, 22.04.2019). Jeżeli nie będziemy głosić Chrystusa zmartwychwstałego, to staniemy się międzynarodową strukturą z dużą liczbą członków, z dobrymi zasadami, ale nie będziemy zdolni dawać nadziei, której ten świat tak pragnie (homilia, 26.03.2016).
Niewola grzechu. Nowość!
Nasze zmartwychwstanie w Nim jest przejściem ze śmierci do życia, z niewoli grzechu do wolności miłości (modlitwa Regina Coeli, 22.04.2019, por. także błogosławieństwo Urbi et Orbi, 31.03.2013). Bóg zwyciężył grzech, który oddala nie tylko człowieka od Boga, ale również człowieka od siebie samego oraz od swoich braci (modlitwa Regina Coeli, 02.04.2018). Działa On w sposób nieoczekiwany, a my wolimy trzymać się naszych pewników, stać przed grobem naszych grzechów, bojąc się niespodzianek Boga. On zawsze zaskakuje, bo taki jest Pan (homilia, 30.03.2013). Nie możemy się zamykać na nowość, którą Bóg chce wnieść w nasze życie. Odczuwamy rozczarowanie, smutek, jesteśmy świadomi naszych grzechów i zastanawiamy się, czy damy radę. Bóg jednak może odmienić każdą naszą sytuację, bo nie ma grzechu, którego by nie przebaczył, jeżeli tylko otworzymy się na Niego (homilia, 30.03.2013, por. także błogosławieństwo Urbi et Orbi, 21.04.2019). A ja? Mam otwarte serce na niespodzianki Boga? Jestem w stanie wstać i iść, czy zawsze mam czas i mówię: „a może jutro, jutro, jutro”? Pewne jest jedno, że Bóg nigdy się nie męczy szukaniem nas na różnych pustyniach świata (błogosławieństwo Urbi et Orbi, 16.04.2017).
Braterstwo
Święta Paschalne są świętami braterstwa, które jest owocem Przejścia (Paschy) Chrystusa (modlitwa Regina Coeli, 02.04.2018). Wszystko dlatego, że Jezus zburzył wzniesione mury podziałów, ustanowił pokój i rozpoczął nową wspólnotę braterstwa (modlitwa Regina Coeli, 02.04.2018). Papież wzywa, aby na nowo odkryć to pierwotne braterstwo pierwszych wspólnot chrześcijańskich. Odkryć to znaczy zrobić miejsce dla Jezusa. Braterstwo jest podstawą prawdziwej komunii, dbania o dobro wspólne i o sprawiedliwość społeczną. Bez niej nie może zaistnieć ani wspólnota kościelna, ani świecka, gdyż wówczas będą tylko grupą silniej lub luźniej złączonych osób dążących posiadających wspólny interes. Braterstwo jest darem Jezusa (modlitwa Regina Coeli, 02.04.2018).
„Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13, 35). To wezwanie Jezusa z Janowej Ewangelii jest powodem, dla którego nie możemy ograniczyć się tylko do naszych małych grupek, ale jesteśmy powołani do dbania o dobro wspólne, do objęcia pomocą braci, szczególnie tych najsłabszych i zmarginalizowanych (modlitwa Regina Coeli, 02.04.2018). Papież ma zadanie dla wiernych, których określa jako „kobiety i mężczyźni zmartwychwstania”, „kobiety i mężczyźni życia”. Temu zadaniu sprosta ten, kto w światowości oddalającej od Boga będzie potrafił wykazać się gestami solidarności, otwartości, wzbudzać pragnienie powszechnego pokoju (modlitwa Regina Coeli, 17.04.2017, por. także błogosławieństwo Urbi et Orbi, 05.04.2015).
Papież w prawdziwym braterstwie widzi gwaranta długotrwałego pokoju, zwycięzcę ubóstwa oraz rozjemcę (modlitwa Regina Coeli, 02.04.2018).
Misterium
Papież przypomina, że aby przeżyć Paschę, trzeba wejść w misterium – umiejętność słuchania w ciszy. „Zagłębienie się w misterium oznacza wyjście poza nasze wygodne pewności, poza wstrzymujące nas lenistwo i obojętność, i wyruszenie na poszukiwanie prawdy, piękna i miłości, szukanie sensu nieoczywistego, niebanalnej odpowiedzi na pytania podające w wątpliwość naszą wiarę, naszą wierność i naszą racjonalność.
Aby wejść w misterium, potrzebna jest pokora – pokora uniżenia się, zejścia z piedestału naszego tak pysznego »ja«, naszej zarozumiałości; pokora uznania właściwych proporcji – uznania tego, czym naprawdę jesteśmy: stworzeniami, mającymi zalety i wady, grzesznikami potrzebującymi przebaczenia.
Bez adoracji nie można wejść w misterium” (homilia, 04.04.2015).
Peryferie
Jezus po swoim zmartwychwstaniu nakazuje kobietom, aby przekazały uczniom, żeby się udali do Galilei, a tam Go zobaczą (por. Mt 28, 10). Udanie się do Galilei dla papieża oznacza peryferie, miejsce, gdzie Pan rozpoczął swoja działalność (modlitwa Regina Coeli, 06.04.2015), ale gdzie również zostali powołani apostołowie, gdzie wszystko się zaczęło. Powrócić do Galilei oznacza odczytać wszystko na nowo, rozpoczynając od krzyża, od zwycięstwa. Wszystko, czyli nauczanie, cuda, wspólnotę, ale także defekty, aż do zdrady. Odczytać wszystko od nowa, poczynając od końca, który staje się nowym początkiem.
Dla nas tym początkiem jest chrzest, który zanurza nas w śmierć i zmartwychwstanie Pana Jezusa. Powrócić do Galilei to odkryć piękno chrztu jako źródła życia, aby z niego czerpać nową energię dla naszej wiary i nadziei chrześcijańskiej. Po chrzcie jest też inna Galilea, bardziej egzystencjalna, bo dotyczy osobistego spotkania z Jezusem Chrystusem (homilia, 19.04.2014).
Dzięki łasce chrztu i komunii eucharystycznej możemy stać się narzędziem Bożego miłosierdzia (modlitwa Regina Coeli, 01.04.2013).
Panie papieżu, jak żyć?
Zmartwychwstanie Jezusa powoduje, że możemy na nowo, z nowym sercem i z nowymi oczami przyjrzeć się naszemu życiu. Nasi „mroczni pasażerowie”, jakby powiedział Dexter Morgan, mogą przekształcić się w nową drogę, ponieważ Chrystus da nam siłę, aby powstać, gdy dotkniemy dna naszej nędzy i słabości. Ukrzyżowany i zmartwychwstały Pan jest pełnią objawienia miłosierdzia, które działa w historii (modlitwa Regina Coeli, 28.03.2016).
Ogłaszamy zmartwychwstanie Jezusa, gdy światło rozjaśnia ciemności tego dna, w którym się może znajdowaliśmy lub nadal się znajdujemy; gdy potrafimy dzielić się tym światłem z innymi; gdy potrafimy śmiać się ze śmiejącymi się, płakać z płaczącymi; gdy jesteśmy przy kimś, kto jest smutny i komu grozi utrata nadziei; gdy dajemy świadectwo szukającym sensu i szczęścia. Całe nasze życie ma mówić: „Chrystus zmartwychwstał!” (modlitwa Regina Coeli, 06.04.2015).
A gdzie jest moja Galilea? Pamiętam o niej? Może już jest zapomniana? Szukaj jej, a ją znajdziesz, tam czeka Pan (homilia, 19.04.2014).
„Zgódź się więc, aby zmartwychwstały Jezus wszedł w twoje życie, przyjmij Go jak przyjaciela, z ufnością: On jest życiem! Jeśli dotąd byłeś od Niego daleko, zrób mały krok – przyjmie cię z otwartymi ramionami. Jeśli jesteś obojętny – zaryzykuj: nie rozczarujesz się. Jeśli zdaje ci się, że trudno za Nim iść, nie lękaj się, powierz się Jemu, bądź pewien, że On jest blisko ciebie, jest z tobą i obdarzy cię pokojem, którego szukasz, i siłą, by żyć tak, jak On chce” (homilia, 30.03.2013).
Nadzieja
W wielkanocnej sekwencji powtarzamy „Zmartwychwstał już Chrystus, Pan mój i nadzieja”. Chrześcijańska nadzieja jest darem od Boga, wyjściem z siebie samego i otwarciem się na Niego. Ta nadzieja nie zawodzi, bo Duch Święty wypełnia serca (por. Rz 5, 5). Pocieszyciel oczywiście nie powoduje, że wszystko wydaje się piękne, nie usuwa zła z życia przy pomocy magicznej różdżki. W życie wpisane są problemy, jednak świadomość bycia kochanym i zbawionym przez Chrystusa wzbudza prawdziwą siłę witalną. Pascha jest świętem nadziei, że nic nie jest w stanie oddzielić nas od miłości (por. Rz 8, 39).
Jak możemy dbać o naszą nadzieję? Musimy pamiętać o dziełach Boga. Jeżeli zapomnimy o Jego Słowie i o Jego dziełach, stracimy nadzieję i będziemy chrześcijanami niemającymi nadziei (homilia, 26.03.2016).
A Ty jak przeżyjesz swoją Paschę 2020?