fot. Pixabay
W tym roku w związku z epidemią koronawirusa odpust zupełny za zmarłych można uzyskać przez cały miesiąc listopad, a nie tylko w dniach 1-8 listopada, jak było zazwyczaj. Warto przy tej okazji przypomnieć, o co tak właściwie chodzi z tymi odpustami, wokół których często narasta niezrozumienie i pewne mity. Bardzo precyzyjnie kwestię odpustów wyjaśnił w jednym z archiwalnych numerów „Adeste” Piotr Bogdanowicz, którego tekst polecamy.
Jak już było powiedziane, praktyka udzielania odpustów w Kościele katolickim posiada wielowiekową tradycję i pomimo wielu kontrowersji, jakie budziła, wciąż jest w mocy i pozostaje aktualną oraz zalecaną praktyką. Najlepiej, aby każdy wierny starał się o uzyskanie odpustu (szczególnie zupełnego) każdego dnia.
Odpust można uzyskać za siebie lub za kogoś zmarłego. I tak na przykład, kiedy uzyskujemy odpust zupełny za siebie – unikniemy kar czyśćcowych, jeśli za zmarłego, to ratujemy go z czyśćca.
Warunki konieczne do uzyskania odpustu zupełnego
- Godne przyjęcie Ciała Pańskiego – to znaczy w stanie łaski uświęcającej.
- Wolność od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu – chodzi o nietolerowanie wszelkich złych przyzwyczajeń, grzechów (ciężkich oraz lekkich) i nałogów, które są moją słabością. Bez stanowczego wykluczenia w przyszłości dobrowolnego i świadomego powtarzania tych grzechów nie można mówić o wolności od przywiązania.
- Wypełnić określone praktyki pobożnościowe – 1) adoracja Najświętszego Sakramentu przynajmniej przez pół godziny w kościele lub w kaplicy (Pan Jezus nie musi być wystawiony w monstrancji); 2) czytanie przez przynajmniej pół godziny Pisma Świętego; 3) odprawienie Drogi Krzyżowej w kościele, w kaplicy lub na kalwarii, przed stacjami zatwierdzonymi przez władzę kościelną; 4) odmówienie wspólnotowe jednej części różańca (pięć dziesiątków) w dowolnym miejscu lub samemu, lecz wówczas tylko w kościele lub w kaplicy, w sposób ciągły i z rozważaniami 5) pobożne odmówienie Koronki do Miłosierdzia Bożego przed Najświętszym Sakramentem.
Oprócz tych pięciu praktyk, które można wypełniać codziennie (daje to możliwość uzyskania odpustu zupełnego każdego dnia), Kościół wyznacza jeszcze wiele innych okazji związanych z uroczystościami, pielgrzymkami, miejscami świętymi, gdzie można taki odpust zupełny uzyskać. Są to m.in.:
– nawiedzenie wspólnotowe jednej z czterech patriarchalnych rzymskich bazylik (gdy indywidualnie, to należy wzbudzić w sobie akt synowskiego poddania papieżowi). W obu przypadkach odmówienie tam Ojcze nasz i Wierzę;
– pobożne przyjęcie błogosławieństwa papieskiego Urbi et orbi, choćby tylko przez radio;
– pobożne nawiedzenie cmentarza od 1 do 8 listopada i modlitwa na cmentarzu za zmarłych, choćby tylko w myśli;
– pobożna adoracja i ucałowanie krzyża w Wielki Piątek w czasie uroczystego obrzędu liturgicznego;
– udział w ćwiczeniach duchowych przez trzy pełne dni;
– pobożny udział w kilku naukach misyjnych i uroczystym ich zakończeniu
– nawiedzenie kościoła w Dniu Zadusznym lub w najbliższą niedzielę, lub w uroczystość Wszystkich Świętych i odmówienie w nim Ojcze nasz i Wierzę;
– odmówienie przyrzeczeń chrztu świętego w Wielką Sobotę w czasie nabożeństwa lub w rocznicę własnego chrztu świętego;
– pobożne uczestniczenie w nabożeństwie Gorzkich Żali raz w tygodniu w okresie Wielkiego Postu.
- Modlitwa w intencjach Ojca Świętego – jakakolwiek. Co ważne, to nie ma być modlitwa w intencji papieża, lecz w intencjach, które on nosi w sercu.
Co niezwykle ważne, papież bł. Paweł VI w Konstytucji apostolskiej o odpustach, Indulgentiarum doctrina, zawarł następującą normę:
Chrześcijaninowi bliskiemu śmierci, należycie usposobionemu, święta Matka Kościół łaskawie udziela odpustu zupełnego na godzinę śmierci, jeżeli brak kapłana, który by mu udzielił Sakramentów i błogosławieństwa apostolskiego z przywiązanym odpustem zupełnym, […], byleby ten wierny w ciągu życia miał zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw. Chwalebną rzeczą jest posłużenie się krucyfiksem lub krzyżem dla uzyskania tego odpustu zupełnego. W obliczu śmierci wierny może dostąpić tego odpustu zupełnego, chociażby już tego samego dnia uzyskał inny odpust zupełny
Odpusty cząstkowe można uzyskiwać wiele razy jednego dnia w zasadzie za każdą czynność pobożną wykonaną na zewnątrz (znak krzyża, nawiedzenie kościoła, używanie wody święconej), w mowie (akty strzeliste) lub w myśli (rachunek sumienia, rozmyślania, itp.).
Tekst ukazał się w numerze 14. miesięcznika „Adeste”.
