Indywidualne formy życia konsekrowanego przeżywają swój renesans. Praktykuje się w nich trzy rady ewangeliczne (posłuszeństwo, czystość i ubóstwo) pośród świata. Jest to życie samotne przy równoczesnym nawiązywaniu relacji z innymi ludźmi.
Dziewictwo i wdowieństwo konsekrowane są znane od początków Kościoła katolickiego. Już św. Paweł w Pierwszym Liście do Tymoteusza wspomina o stanie wdowieństwa (1 Tm 5, 5). Apostoł uważał, że wyrzeczenie się kolejnego małżeństwa przez wdowę stanowi dla niej stan bardziej odpowiedni. Taka kobieta powinna złożyć nadzieję w Bogu i trwać w zanoszeniu modlitw we dnie i w nocy. Obrzęd konsekracji wdów powstał w połowie X wieku.
Pod koniec czasów apostolskich do grup wdów istniejących w gminach chrześcijańskich przyłączyły się dziewice, które również chciały oddać swoje życie Bogu. Pozostawały one przy swoich rodzinach, prowadząc głębsze życie duchowe, spędzając czas na modlitwie, ascezie i dobrych uczynkach. Miały przebywać w ciszy swojego mieszkania oraz unikać częstego udawania się w miejsca publiczne. W IV wieku ze względu na dużą liczbę dziewic zaczęto tworzyć dla nich wspólnoty o charakterze zakonnym, w VIII wieku zaś nałożono na nie obowiązek przebywania w klasztorze. Dopiero w roku 1970 na nowo przywrócono tę indywidualną formę życia konsekrowanego: obecnie dziewice nie mają obowiązku życia we wspólnocie zakonnej i mieszkają wśród świeckich.
Kim jest wdowa konsekrowana?
Wdowa konsekrowana to osoba, która żyje w świecie, ukończyła sześćdziesiąty rok życia i była raz w sakramentalnym związku małżeńskim, który ustał z powodu śmierci współmałżonka. Nie może być osobą, która żyła lub żyje w związku niesakramentalnym. Prowadzi samotny tryb życia, musi zapewnić sobie mieszkanie i źródło utrzymania. Ma obowiązek ciągłej formacji, codziennej modlitwy, lektury Pisma Świętego.
Każdego roku w Polsce do stanu wdów konsekrowanych dołącza dwadzieścia, czterdzieści kobiet; obecnie jest ich około dwustu dziewięćdziesięciu jeden. Poprzez konsekrację poświęcają się modlitwie oraz służbie Kościołowi. Są świadkami nadziei dla świata i dla rozbitych rodzin. Samotność po stracie męża staje się przygotowaniem i wyczekiwaniem na spotkanie z Bogiem oraz ze zmarłym ukochanym współmałżonkiem.
Kim jest dziewica konsekrowana?
Dziewicą konsekrowaną może zostać kobieta, która nigdy nie zawarła małżeństwa ani nie żyła jawnie w stanie przeciwnym czystości. Taka kobieta oddaje się pokucie, dziełom miłosierdzia, apostolstwu i gorliwej modlitwie. Tak jak wdowa konsekrowana, ma obowiązek stałej formacji, żyje we własnym środowisku i pracy oraz ma obowiązek zapewnienia sobie mieszkania i źródła utrzymania. Corocznie do grona dziewic konsekrowanych w Polsce dołącza około dwudziestu kobiet.
Ni pies, ni wydra?
Pamiętam, że gdy pisałam pracę magisterską z prawa zakonnego, zapytałam swojego promotora o dziewictwo konsekrowane. Ksiądz profesor odpowiedział, że jest to „ni pies, ni wydra”. Stwierdził, że w ogóle nie uznaje indywidualnych form życia konsekrowanego, bo według niego było to dobre w początkowym okresie tworzenia się Kościoła katolickiego. Potem z tych indywidualnych form życia konsekrowanego zaczęły się tworzyć pierwsze zakony i według księdza profesora obecnie istnieją tylko albo powołanie do małżeństwa, albo do życia zakonnego, nie ma niczego pośrodku. Wielu ludzi myśli, niestety, tak jak on. Po co więc te formy życia konsekrowanego? Czy to naprawdę ni pies, ni wydra?
Dziewice i wdowy konsekrowane żyją w społeczeństwie. Nie zakładają habitów, mają sąsiadów, swoją pracę. Są bliższe ludziom niż zamknięte w klasztorach siostry zakonne, mogą więc służyć innym swoją radą, wsparciem i modlitwą. W swoich środowiskach dają świadectwo wiary.