W Kościele katolickim obchodzimy dwa rodzaje jubileuszy: zwyczajny oraz nadzwyczajny. Jednak zarówno w przypadku pierwszego, jak i drugiego odpowiedź na pytanie, co ile lat jest on obchodzony, nie jest taka prosta, jak by się to mogło zdawać.
W przypadku jubileuszu nadzwyczajnego wynika to z faktu, że nigdy nie był i nie będzie on wydarzeniem regularnym pod względem czasu. Taka jest jego natura. Ogłaszany jest bowiem wedle rozeznania papieża, a jego celem jest upamiętnienie jakiegoś wydarzenia. Przykładowo Nadzwyczajny Rok Miłosierdzia ogłoszony został z okazji pięćdziesiątej rocznicy zakończenia soboru watykańskiego II.
Natomiast nieregularność obchodzenia przez wieki jubileuszu zwyczajnego wynikała z odmiennych zdań papieży, miała też związek z różnego rodzaju konfliktami między państwami, czy sytuacjami wewnątrz samego Kościoła.
Pierwsze ustalenia
Tym, który zapoczątkował Rok Jubileuszowy w Kościele, wydobywając go ze starotestamentalnych przekazów, był papież Bonifacy VIII. W ten sposób Kościół po raz pierwszy obchodził Rok Jubileuszowy w 1300 roku. Decyzją papieża kolejne jubileusze miały być obchodzone co sto lat.
Tak się jednak nie stało. Papież Klemens VI jako kolejny Rok Jubileuszowy ogłosił 1350, a nie 1400 rok. Tego typu zmiana znalazła swoje uzasadnienie w Starym Testamencie. Biblia podaje bowiem, że jubileusz ma następować co pięćdziesiąt lat.
„Będziecie święcić pięćdziesiąty rok, oznajmijcie wyzwolenie w kraju dla wszystkich jego mieszkańców. Będzie to dla was jubileusz – każdy z was powróci do swej własności i każdy powróci do swego rodu. Cały ten rok pięćdziesiąty będzie dla was rokiem jubileuszowym – nie będziecie siać, nie będziecie żąć tego, co urośnie, nie będziecie zbierać nieobciętych winogron, bo to będzie dla was jubileusz, to będzie dla was rzecz święta. Wolno wam jednak będzie jeść to, co urośnie na polu” (Kpł 25, 10-12).
Lata Chrystusowe
Kolejny jubileusz jednak nie był obchodzony w 1400 roku, czyli pięćdziesiąt lat po poprzednim, jak zostało to ustalone. Tym razem stało się tak za sprawą papieża Urbana VI. Można powiedzieć, że przeniósł on akcent ze Starego Testamentu na Nowy. Jego zdaniem jubileuszowe obchody powinny być związane z liczbą lat, które Jezus chodził po ziemi, a więc winny odbywać się co trzydzieści trzy lata.
Jednocześnie sam Urban VI, ze względu na panujące w Kościele zawirowania, ogłosił, że kolejny Rok Jubileuszowy odbędzie się w 1390 roku. Z powodu śmierci Urbana VI jubileusz ten przeprowadził już jednak Bonifacy IX. Kolejny Rok Jubileuszowy, decyzją papieża Marcina V, ogłoszono w 1423 roku, a więc według decyzji Urbana VI, czyli po trzydziestu trzech latach.
Innego zdania był papież Mikołaj V, który przywrócił obchody Roku Jubileuszowego co pięćdziesiąt lat. Nie liczył on jednak lat od ostatniego jubileuszu, a skupił się na ustanawianiu Roku Jubileuszowego w okrągłej dacie. Z tego względu ogłoszony przez niego Rok Święty odbył się w roku 1450, a więc dwadzieścia siedem lat po poprzednim jubileuszu. Po raz kolejny tego typu ustalenia nie trwały zbyt długo.
Trudne czasy
Kolejnym papieżem, który wprowadził zmiany w dacie obchodzenia Zwyczajnego Roku Jubileuszowego, był Paweł II. Jego zdaniem Rok Jubileuszowy powinien być obchodzony w Kościele co dwadzieścia pięć lat. Ustanowił to jako obowiązujące prawo, które przestrzegane jest w Kościele do dziś.
Choć kolejni papieże nie podważali już ustaleń wprowadzonych przez Pawła II, to nie zawsze można było obchodzić Rok Jubileuszowy co dwadzieścia pięć lat.
W 1798 roku Napoleon zajął Rzym, a papież Pius VI został wywieziony do Valence nad Rodanem. Zmarł w więzieniu 29 sierpnia 1799 roku. Jego następca został wybrany dopiero 14 marca 1800. Z tego względu było już za późno, by móc ogłosić rok 1800 jako jubileuszowy.
Rok Jubileuszowy nie odbył się również w 1850 roku ze względu na panujące wówczas uwarunkowania polityczne. W 1849 roku stolica papieska została zajęta przez wojska francuskie. Papież, zamiast ogłaszać Rok Jubileuszowy, musiał uciekać.
