Czy papież jest…?

Stało się! Słyszeliście, co papież powiedział?! No to zaraz wam powiem!

A teraz pozostawmy emocje w leadzie i pomówmy na chłodno: 13 września 2024 roku podczas wizyty w Singapurze papież wygłosił przemówienie do zgromadzonej tam młodzieży. Przemawiał po włosku i był tłumaczony na angielski na bieżąco. Nagranie z tego wydarzenia jest dostępne na kanale Vatican News na Youtube. Relację po angielsku znajdziecie na portalu Vatican News, a pełny tekst przemówienia po polsku na stronie eKAI.

W przemówieniu papież odwoływał się do dialogu i budowania międzyludzkiego braterstwa. Tyle że w tej przemowie padły takie słowa: „Wszystkie religie są drogami dojścia do Boga. Są – dokonuję porównania – jak różne języki, różne wyrażenia, aby tam dotrzeć. Ale Bóg jest Bogiem dla wszystkich. A ponieważ Bóg jest Bogiem dla wszystkich, wszyscy jesteśmy dziećmi Bożymi. »Ale mój Bóg jest ważniejszy niż twój!«. Czy to prawda? Jest tylko jeden Bóg, a my, nasze religie, są językami, ścieżkami prowadzącymi do Boga. Ktoś jest sikhem, ktoś muzułmaninem, ktoś hinduistą, ktoś chrześcijaninem, ale są to różne ścieżki”.

No i masz ci los. „Wszystkie religie są drogami dojścia do Boga” to prawie indyferentyzm religijny, tj. błąd polegający na uznaniu wszystkich religii za równie prawdziwe lub skuteczne. Prawie, bo stwierdzenie, że sam koncept religii, w swojej istocie, jest próbą dojścia do Boga, to truizm. I śmiem twierdzić, że nawet sataniści próbują dojść do Boga, tyle że nie zdają sobie sprawy, że ich celem jest Ten, przeciwko któremu się buntują.

„Wszyscy jesteśmy dziećmi Bożymi” to dość niefortunne uproszczenie. Czym innym jest synostwo Syna Bożego, który został „zrodzony, a nie stworzony”, jak mówimy w Credo, czym innym wynikające z chrztu bycie „przybranym synem Bożym” (KKK 1265), a czym innym dotyczące całego rodzaju ludzkiego bycie stworzonym przez Boga na Jego na obraz i podobieństwo. Papież w swojej przemowie wyraził to trzecie, ale ujął to słowami odpowiednimi raczej dla tego drugiego.

„Ale są to różne ścieżki”. No i tutaj znowu mamy problem interpretacyjny. Próby są różne. Pełnia prawdy i pełnia środków zbawczych znajdują się w Kościele. Poza Kościołem znaleźć można tylko część prawdy, a na temat pozostałej części niekatolickie teologie milczą lub mówią nieprawdę. A błądzący niekoniecznie muszą być moralnie winni swojego błędu.

Poza Kościołem nie ma zbawienia – to znana maksyma autorstwa Świętego Cypriana i Orygenesa, powtarzana przez ojców Kościoła. Ale po pierwsze, ochrzczeni we wspólnotach niekatolickich i trwający w herezjach materialnych niekoniecznie są moralnie odpowiedzialni za herezje, ergo nie są ekskomunikowani, czyli ich dusze trwają w Kościele. A po drugie, „stwierdzenie to nie dotyczy tych, którzy bez własnej winy nie znają Chrystusa i Kościoła” (KKK 847), a tacy, choć nie są ochrzczeni sakramentalnie, mogą dostąpić łaski chrztu pragnienia przy śmierci. W obydwu przypadkach mamy do czynienia z ludźmi, którzy w Kościele jednak są, „doklejeni na ślinę”, ale w Kościele, nie poza Kościołem. Źródło, które dokładniej niż ja wyjaśnia te sprawy, to Katechizm Kościoła katolickiego, punkty od 836 do 848.

Przemowa wygłoszona do singapurskiej młodzieży to nie pierwsza wypowiedź papieża Franciszka, która wywołuje kontrowersje. Nie jest to też jedyna, której ortodoksja może być obroniona wyłącznie na polu interpretacji i kontekstu, bo warstwa dosłowna brzmi jak cytat z czegoś pokroju Syllabus Errorum (patrz deklaracja z Abu Zabi z 2019 roku). Do tego dwuznaczne zapisy w Amoris laetitia i Fiducia supplicans. No i ta heca z Pachamamą w Watykanie… 

Mimo to Jego Świątobliwość Franciszek pozostaje biskupem Rzymu, a więc papieżem i głową Kościoła na ziemi. Coraz trudniej jest w to wierzyć i pozostać wiernym papieżowi, który gada jak „pijany lub niespełna rozumu”, jak to się mówi w memowym światku. Ale warto, bo to on jest skałą, na której Chrystus zbudował swój Kościół i bramy piekielne go nie przemogą.

Cytaty po polsku są podawane za tłumaczeniem eKAI.